Behandeling met CD19 CAR-geladen donorlymfocyten bij volwassen patiënten met B-cel hematologische maligniteiten na allogene stamceltransplantatie: een fase I/IIa klinische studie

Biomedisch
Promotors:
Sébastien Anguille (UZA)
Project Partners:
UZA
Budget uitgereikt door Kom op tegen Kanker:
€761.780

Samenvatting

Transplantatie met stamcellen afkomstig van een gezonde persoon, de allogene stamceltransplantatie, is een courant gebruikte behandeling bij patiënten met bloedkankers zoals leukemie of lymfeklierkanker. De vooruitzichten van patiënten bij wie de ziekte terugkeert na zo een transplantatie, zijn uiterst somber. In dergelijke gevallen kan men proberen het afweersysteem tegen de kanker aan te wakkeren door toediening van witte bloedcellen die afkomstig zijn van dezelfde stamceldonor. Deze behandeling, de zogenoemde donorlymfocyteninfusies (DLI), kent echter maar een beperkte slaagkans. Bovendien kan zij ook leiden tot “graft-versus-host”-ziekte (GvHD), een belangrijke nevenwerking die veroorzaakt wordt door een aanval van de afweercellen van de donor tegen de eigen cellen of weefsels van de patiënt.
Recent is er een nieuwe en uiterst beloftevolle behandeling voorhanden gekomen bij bepaalde types van bloedkanker. Hierbij wordt eveneens gebruik gemaakt van bepaalde witte bloedellen – T-cellen - die nu echter bewapend worden met een kunstmatige receptor: een chimere antigeenreceptor of, afgekort, CAR. Deze CAR werkt als een soort vangarm, die toelaat dat de afweercellen een heel gerichte aanval kunnen inzetten tegen de kankercellen. Bij de CAR-T behandeling zijn de afweercellen meestal afkomstig van de patiënt zelf. Nochtans zijn er duidelijke voordelen verbonden aan het gebruik van cellen afkomstig van een gezonde donor; deze afweercellen zijn vaak “fitter” en dus meer werkzaam. Bovendien zijn zij doorgaans vrij snel beschikbaar voor gebruik en de patiënt dient geen belastende procedure te ondergaan om de cellen af te nemen.
In deze studie wensen wij het beste van twee werelden te combineren: we willen gebruik maken van donorlymfocyten die opgeladen worden met een door ons verbeterde CAR. Enerzijds hopen we hiermee de werking van de klassieke DLI-behandeling te versterken. Anderzijds denken wij dat er minder GvHD zal optreden omdat de CAR-DLI een meer gerichte aanval tegen de kankercellen kunnen inzetten. Deze klinische studie heeft tot doel te onderzoeken of deze nieuwe behandelingsstrategie haalbaar is en of zij veilig is en inderdaad aanleiding geeft tot minder GvHD. In tweede instantie wensen wij ook na te gaan of er tekens zijn van (verbeterde) werzkaamheid.