Promotors:
Karin Haustermans (UZ Leuven)
Project Partners:
the Netherlands Cancer Institute-Antoni Van Leeuwenhoek hospital (NKI-AVL)
UZ Leuven
AZ Turnhout
AZ Sint-Maarten
Algemeen Ziekenhuis Groeninge Kortrijk
Institut Jules Bordet - Université Libre de Bruxelles
UZ Leuven
Jessa ziekenhuis
UZGent
Budget uitgereikt door Kom op tegen Kanker:
€533.200
Samenvatting
In dit project willen we de huidige standaard bestralingsbehandeling bij patiënten met prostaatkanker verder verbeteren, zowel voor wat betreft het resultaat van de behandeling, het comfort van de behandeling, als de kwaliteit van leven voor de patiënt.
Tot voor kort bestond de standaardbehandeling voor patiënten met prostaatkanker uit een bestralingsreeks van 35 à 40 sessies, waarbij de patiënt elke werkdag bestraald werd (i.e. 5x/week) gedurende 7 à 8 weken. Verschillende fase 3 studies toonden tijdens de afgelopen jaren aan dat zogenaamde matig gehypofractioneerde bestralingsschema’s, waarbij de totale dosis in een 20-tal sessies wordt toegediend, een gelijkaardige ziektecontrole opleveren bij patiënten met prostaatkanker. Bijgevolg worden deze matig gehypofractioneerde behandelsschema’s momenteel gezien als de standaardschema’s voor een radiotherapeutische prostaatkankerbehandeling.
De gunstige resultaten van matig gehypofractioneerde behandelingen leidden tot interesse in de toepassing van extreem gehypofactrioneerde behandelschema’s, bestaande uit een 5-tal bestralingssessies. Deze extreem gehypofractioneerde behandelingen toonden tot op heden al hun werkzaamheid aan in de behandeling van laag en matig risico prostaattumoren. De werkzaamheid bij hoog risico prostaatkankerpatiënten is tot op heden echter nog niet uitvoerig onderzocht.
Parallel aan de introductie van gehypofractioneerde bestralingsschema’s in de dagdagelijkse praktijk, toonde de fase 3 FLAME studie in 2020 aan dat focale dosisescalatie in een conventioneel behandelschema bestaande uit 35 bestralingssessies, waarbij een hogere dosis toegediend wordt op de tumorale zone in de prostaat, leidt tot een superieure ziektecontrole bij patiënten met hoog risico prostaattumoren. De vraag stelt zich nu of het aangetoonde voordeel van focale dosisescalatie persisteert binnen een gehypofractioneerde behandeling bij patiënten met hoog risico prostaattumoren. De veiligheid van extreme hypofractionatie in combinatie met focale dosisescalatie werd reeds aangetoond in fase 2 hypo-FLAME studie, dewelke in het verleden kon uitgevoerd worden dankzij de steun van Kom Op Tegen Kanker.
Aan de hand van dit project willen we nu, middels een gerandomiseerde fase 3 studie, nagaan of de superieure ziektecontrole, zoals bekomen in de FLAME studie middels focale dosisescalatie, ook behouden blijft in een gehypofractioneerde context. Hiervoor plannen we patiënten binnen een multicentrische studie te randomiseren tussen enerzijds een gehypofractioneerde standaardbehandeling zonder focale dosisescalatie, heden ten dage bestaande uit 20 sessies en anderzijds een extreem gehypofractioneerd schema met focale dosisescalatie (= hypo-FLAME schema). Binnen de studiearm zullen patiënten slechts 5x bestraald worden, maar dan met een hogere dosis per bestralingssessie. Hierdoor heeft de behandeling niet alleen veel minder impact op het dagdagelijkse leven van de patiënt, maar hopen we ook de resultaten van de behandeling te verbeteren. Gegevens uit de literatuur wijzen er immers op dat het bij prostaatkanker voordelig kan zijn om de tumor minder frequent, maar met een hogere dosis per keer te bestralen.
Naast het louter uitvoeren van de klinische fase 3 studie, wensen we de aanvang van deze studie ook aan te grijpen om onze technische bevindingen rond extreem gehypofractioneerde focale dosisescalatie en die van onze partnerziekenhuizen in Nederland (Amsterdam, Utrecht, en Nijmegen) uit de fase 2 hypo-FLAME en hypo-FLAME 2.0 studies te analyseren. Deze kunnen vervolgens een basis vormen voor de implementatie van extreem gehypofractioneerde focale dosisescalatie in andere centra in Vlaanderen. Deze plannen we reeds te betrekken in de multicentrische fase 3 studie. Het finale doel van ons project is immers om moderne bestralingsbehandelingen zo dicht mogelijk bij elke patiënt in Vlaanderen te brengen.
Tot slot plannen we als 3e pijler van het project, naast de klinische studie en technische analyse, een kosten-effectiviteitsstudie uit te voeren met de focus op hypofractionatie en focale dosisescalatie.
Tot voor kort bestond de standaardbehandeling voor patiënten met prostaatkanker uit een bestralingsreeks van 35 à 40 sessies, waarbij de patiënt elke werkdag bestraald werd (i.e. 5x/week) gedurende 7 à 8 weken. Verschillende fase 3 studies toonden tijdens de afgelopen jaren aan dat zogenaamde matig gehypofractioneerde bestralingsschema’s, waarbij de totale dosis in een 20-tal sessies wordt toegediend, een gelijkaardige ziektecontrole opleveren bij patiënten met prostaatkanker. Bijgevolg worden deze matig gehypofractioneerde behandelsschema’s momenteel gezien als de standaardschema’s voor een radiotherapeutische prostaatkankerbehandeling.
De gunstige resultaten van matig gehypofractioneerde behandelingen leidden tot interesse in de toepassing van extreem gehypofactrioneerde behandelschema’s, bestaande uit een 5-tal bestralingssessies. Deze extreem gehypofractioneerde behandelingen toonden tot op heden al hun werkzaamheid aan in de behandeling van laag en matig risico prostaattumoren. De werkzaamheid bij hoog risico prostaatkankerpatiënten is tot op heden echter nog niet uitvoerig onderzocht.
Parallel aan de introductie van gehypofractioneerde bestralingsschema’s in de dagdagelijkse praktijk, toonde de fase 3 FLAME studie in 2020 aan dat focale dosisescalatie in een conventioneel behandelschema bestaande uit 35 bestralingssessies, waarbij een hogere dosis toegediend wordt op de tumorale zone in de prostaat, leidt tot een superieure ziektecontrole bij patiënten met hoog risico prostaattumoren. De vraag stelt zich nu of het aangetoonde voordeel van focale dosisescalatie persisteert binnen een gehypofractioneerde behandeling bij patiënten met hoog risico prostaattumoren. De veiligheid van extreme hypofractionatie in combinatie met focale dosisescalatie werd reeds aangetoond in fase 2 hypo-FLAME studie, dewelke in het verleden kon uitgevoerd worden dankzij de steun van Kom Op Tegen Kanker.
Aan de hand van dit project willen we nu, middels een gerandomiseerde fase 3 studie, nagaan of de superieure ziektecontrole, zoals bekomen in de FLAME studie middels focale dosisescalatie, ook behouden blijft in een gehypofractioneerde context. Hiervoor plannen we patiënten binnen een multicentrische studie te randomiseren tussen enerzijds een gehypofractioneerde standaardbehandeling zonder focale dosisescalatie, heden ten dage bestaande uit 20 sessies en anderzijds een extreem gehypofractioneerd schema met focale dosisescalatie (= hypo-FLAME schema). Binnen de studiearm zullen patiënten slechts 5x bestraald worden, maar dan met een hogere dosis per bestralingssessie. Hierdoor heeft de behandeling niet alleen veel minder impact op het dagdagelijkse leven van de patiënt, maar hopen we ook de resultaten van de behandeling te verbeteren. Gegevens uit de literatuur wijzen er immers op dat het bij prostaatkanker voordelig kan zijn om de tumor minder frequent, maar met een hogere dosis per keer te bestralen.
Naast het louter uitvoeren van de klinische fase 3 studie, wensen we de aanvang van deze studie ook aan te grijpen om onze technische bevindingen rond extreem gehypofractioneerde focale dosisescalatie en die van onze partnerziekenhuizen in Nederland (Amsterdam, Utrecht, en Nijmegen) uit de fase 2 hypo-FLAME en hypo-FLAME 2.0 studies te analyseren. Deze kunnen vervolgens een basis vormen voor de implementatie van extreem gehypofractioneerde focale dosisescalatie in andere centra in Vlaanderen. Deze plannen we reeds te betrekken in de multicentrische fase 3 studie. Het finale doel van ons project is immers om moderne bestralingsbehandelingen zo dicht mogelijk bij elke patiënt in Vlaanderen te brengen.
Tot slot plannen we als 3e pijler van het project, naast de klinische studie en technische analyse, een kosten-effectiviteitsstudie uit te voeren met de focus op hypofractionatie en focale dosisescalatie.