Verbetering van mondkankerchirurgie door intraoperatieve beoordeling van resectiemarges

Biomedisch
Promotors:
Senada Koljenovic Koljenovic (Universiteit Antwerpen & Universitair Ziekenhuis Antwerpen)
Project Partners:
Universiteit Antwerpen & Universitair Ziekenhuis Antwerpen
Budget uitgereikt door Kom op tegen Kanker:
€389.000

Samenvatting

Mondholtekanker treft per jaar 540 patienten in Vlaanderen en 900 patiënten in heel België. Chirurgische verwijdering van de tumor is de meest gevolgde behandelroute, vaak gevolgd door nabehandeling met additionele (radio-)therapie. Dit is o.a. noodzakelijk omdat slechts in 15-20% van de chirurgische ingrepen lukt om een mondholte-tumor volledig te verwijderen. De ingreep en de bijkomende behandeling heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van de patiënt. Desondanks is de prognose slecht en is de 5-jaarsoverleving slechts 50-60%.
Het aantal geslaagde operaties kan van 15-20% tot boven de 50% worden verhoogd. Dit gebeurt op basis van zgn intraoperatieve beoordeling van resectie-marges, uitgevoerd door een gespecialiseerde patholoog en de chirurg, terwijl de patiënt nog in de operatiekamer verblijft. Deze uitgebreide inspectie van het verwijderde weefsel maakt duidelijk of en waar, indien mogelijk, meer weefsel moet worden weg genomen voor een complete verwijdering van de tumor (met een minimale marge van 5mm).. Hiermee stijgt de 5-jaarsoverleving naar 80%, terwijl bovendien minder vaak nabehandeling met radiotherapie noodzakelijk is.
De procedure is echter arbeidsintensief en logistiek vaak moeilijk te realiseren, waardoor zij in haar huidige vorm echter slechts in een klein aantal gespecialiseerde centra kan worden uitgevoerd. Intraoperatieve beoordeling werkt en is noodzakelijk, maar voor veel patiënten niet beschikbaar!
In dit project wordt een objectieve en snelle technologie geïntroduceerd die wel geschikt is voor brede implementatie, zodat de positieve resultaten van intraoperatieve beoordeling van resectie-marges ten goede kunnen komen aan alle patiënten.
Deze techniek is gebaseerd Ramanspectroscopie; een optische techniek, waarmee tumor van gezond weefsel kan worden onderscheiden, en waarmee snel kan worden vastgesteld of de afstand tussen snijvlak en tumor voldoende groot is (minimaal 5 mm). Per meetpunt vergt dit ca 10 seconden. Daarmee kan het uit de patiënt verwijderde weefsel snel worden onderzocht.
Met dit als startpunt, zal in dit project een meetprotocol worden ontwikkeld voor intraoperatieve beoordeling van resectie-marges gebaseerd op de Raman-techniek. Hiermee kan dan in korte tijd worden vastgesteld of en waar meer weefsel moet worden verwijderd zodat een complete tumor resectie kan worden bereikt. Vervolgens zal in observationele studies in een aantal centra worden vastgesteld welke verbetering in chirurgische resultaten mogelijk is op basis van deze techniek.
Daarmee legt dit project de basis voor interventie-studies, waarin de resultaten van chirurgisch handelen gebaseerd op deze intraoperatieve beoordeling kunnen worden vergeleken met de huidige praktijk.