'Academisch klinisch onderzoek moet beter georganiseerd worden'

De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) publiceerde zopas een rapport over het klinisch kankeronderzoek in Vlaanderen. Op basis van de resultaten uit het rapport pleit ze voor een betere organisatie van klinische studies. Dat kan onder andere door een organisatie op te richten die o.a. het vele administratieve werk en de rekrutering van patiënten voor klinische studies op zich neemt. De Vlaamse universitaire ziekenhuizen steunen de voorstellen van de VLK.

Klinisch onderzoek (ook: klinische studie, clinical trial) is essentieel voor elke vooruitgang in de behandeling van kanker. Het is wetenschappelijk onderzoek dat in het ziekenhuis plaatsvindt en waarbij patiënten betrokken zijn. De farmaceutische industrie doet veel van dat onderzoek, vooral naar de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Er is van die kant echter weinig interesse om te investeren in onderzoek naar vernieuwingen in de radiotherapie of chirurgie, naar kankers die bij weinig mensen voorkomen, naar de vermindering van de toxiciteit van behandelingen enz. Maar die studies redden ook levens en maken andere levens veel leefbaarder – en daarom is het zo belangrijk dat wetenschappers in universitaire centra ook op eigen initiatief klinische studies uitvoeren.

Inspiratie in eigen land

Een inspirerend voorbeeld is zeker de kinderoncologie in België: een nieuw opgericht nationaal platform zal in de kinderoncologie veel organisatorische taken van klinisch onderzoek op zich nemen. Dat was nodig, want ook de kinderoncologie – waar 90% van de patiëntjes deelneemt aan klinische studies, in vergelijking met 5 à 10% van de volwassenen – werd de laatste tijd geconfronteerd met de toenemende complexiteit van klinisch onderzoek. De middelen voor het platform komen uit het Nationaal Kankerplan.

Voorstellen van de VLK

De VLK formuleert dan ook de volgende voorstellen en aanbevelingen voor de verschillende beleidsinstanties in de kankerbestrijding. Deze voorstellen werden ook besproken door de Vlaamse universitaire ziekenhuizen. Bij monde van Johnny Van der Straeten (UZA en voorzitter van de Raad van Universitaire Ziekenhuizen van België) vernam de VLK dat de universitaire ziekenhuizen deze voorstellen steunen. De VLK is hier uiteraard erg blij om.

• Naar meer samenwerking: organisatie van samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen die al academisch klinisch kankeronderzoek doen en ziekenhuizen die dit nog niet doen. Deze samenwerkingsverbanden moeten expertise samenbrengen, de onderzoeksinspanningen coördineren, zorgen voor een snellere rekrutering van deelnemers en een efficiënte inzet van de infrastructuur (zoals datamanagers) garanderen. De organisatie van de deelname aan internationale studies is een andere taak van de samenwerkingsverbanden. 
• De oprichting van een academische contract research organisation (CRO). Een CRO is een privébedrijf dat ondersteuning levert bij de organisatie van klinische studies. Voor niet-commerciële opdrachtgevers is dit echter niet betaalbaar. Er is nood aan een academische CRO: een dienst die ondersteuning biedt bij het opstarten van een studie, het datamanagement, de statistische analyse en de rapportering van nevenwerkingen. Een mogelijkheid is om de werking van de bestaande clinical research centers (CRC’s) uit te breiden. Die werden voor een ander doel opgericht bij de vier Vlaamse universitaire ziekenhuizen, maar ze zouden met de gepaste financiering ook CRO-taken op zich kunnen nemen. Die financiering ligt in handen van minister Lieten, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding.
• Extra datamanagers: zij zijn cruciaal voor het uitvoeren van een klinische studie, maar voor het academisch klinisch onderzoek zijn er te weinig. Een budget voor bijkomende datamanagers is nodig.