Realisaties in de zorg en sociale bescherming 2021

Delen

Welke successen boekte Kom op tegen Kanker vorig jaar met haar beleidswerk over de zorg en sociale bescherming? Dat zijn onder andere: een uitbreiding van het verlof na een overlijden en van het pensioen van jonge weduwen en weduwnaars, een versterking van de maximumfactuur voor de laagste inkomens, een uitbreiding van het recht op de verzekering gewaarborgd inkomen en een betere terugbetaling van ziekenvervoer. Lees er hieronder meer over.

De Kankerlijn is de hulp- en infolijn van Kom op tegen Kanker. Als patiënten of hun naasten aan de Kankerlijn problemen melden die te wijten zijn aan tekorten in de sociale bescherming of aan knelpunten in de zorg, gaat Kom op tegen Kanker daarmee aan de slag. We brengen het probleem in kaart en lobbyen bij de overheid of andere betrokkenen voor een oplossing. In 2021 boekten we zo successen op verschillende fronten.

Uitbreiding rouwverlof 

Wie een partner of kind verliest, kreeg tot voor kort drie dagen van ‘rouwverlof’. Die drie dagen waren al weinig om de administratie in orde te brengen en de begrafenis te regelen. Voor een moment van rust en rouw was er geen ruimte. De regeling van het rouwverlof was ook weinig flexibel. Het voorziene aantal dagen moest worden opgenomen tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis, terwijl een rouwperiode vaak daarna pas begint.

Samen met Rondpunt vzw, vzw O.V.O.K. (Ouders Van een Overleden Kind) en vzw Ouders van Verongelukte Kinderen pleitte Kom op tegen Kanker voor een langer en flexibeler rouwverlof. We deden dat onder andere op een hoorzitting in het parlement. En met succes.

Een nieuwe wet breidt het rouwverlof uit van drie naar tien dagen (klein verlet) voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen die een kind of partner verliezen. Daarvan moeten drie dagen verplicht worden opgenomen tussen het overlijden en de begrafenis. De overige zeven dagen zijn vrij te kiezen binnen het jaar na het overlijden. 

Dit is een stap vooruit, maar er is nog werk aan de winkel voor anderen die een naaste verliezen. Zo contacteerde een dame de Kankerlijn naar aanleiding van het overlijden van haar zus aan een hersentumor. Ze had recht op één dag rouwverlof; ook dat is bitter weinig om te bekomen van het overlijden van je zus. 

Verlenging termijn overgangsuitkering

Het overlevingspensioen, een uitkering voor de nabestaanden na een overlijden, werd in 2014 hervormd. Sinds 2015 hadden partners die vóór hun 45ste verjaardag hun echtgenoot of echtgenote verloren, niet langer recht op een ‘overlevingspensioen’; ze kunnen wel een ‘overgangsuitkering’ aanvragen. Die overgangsuitkering kregen ze voor een periode van 12 maanden (zonder kinderen) of 24 maanden (met kinderen). De leeftijdsgrens van 45 jaar wordt geleidelijk opgetrokken tot 53 jaar, tegen 2030.

Dat is te kort, zeker in vergelijking met de onderhoudsplicht van ouders, die geldt tot de kinderen afgestudeerd zijn. Kom op tegen Kanker, de Gezinsbond en Ouders Die Opnieuw Starten (ODOS) vroegen om de termijn van de overgangsuitkering te verlengen tot het moment waarop de kinderen geen recht meer hebben op kinderbijslag (maximaal tot hun 25 jaar).

Daar zijn we nog niet, maar er is dit jaar wel een stap vooruit gezet. Sinds oktober 2021 is er een versterking en uitbreiding van de overgangsuitkering

  • wie geen kinderen heeft, krijgt 18 maanden i.p.v. 12 maanden een overgangsuitkering 
  • wie kinderen heeft en de jongste is ouder dan 13 jaar, krijgt nu 36 maanden  een overgangsuitkering
  • wie kinderen heeft en de jongste is jonger dan 13 jaar, krijgt nu 48 maanden een overgangsuitkering

Het minimumbedrag voor de uitkering is 1.383 euro per maand (voor een volledige loopbaan), zoals dat al bestaat bij het weduwenpensioen.

Uitbreiding recht om vergeten te worden

Ex-kankerpatiënten kregen vroeger moeilijk een schuldsaldoverzekering, een verzekering die vaak nodig is bij de aankoop van een huis. Een nieuwe wet uit 2020 zegt dat verzekeraars geen rekening mogen houden met iemands kankerverleden als het einde van de succesvolle behandeling meer dan tien jaar geleden is.

Sinds februari 2022 breidt een gedragscode van Assuralia het recht om vergeten te worden uit naar de verzekering gewaarborgd inkomen. Ondertussen is er ook een politiek engagement om deze gedragscode in wet om te zetten.

De regering zoekt in 2022 uit of dat recht ook kan gelden voor meer chronische aandoeningen en voor andere gezondheidsverzekeringen, ziekteverzekeringsovereenkomsten, levensverzekeringen en reisverzekeringen. Daarnaast bekijkt de regering samen met patiëntenverenigingen en de verzekeringssector of het recht om vergeten te worden al na vijf jaar kan ingaan bij wie een kankerdiagnose kreeg voor z’n 21ste.

Uitbreiding maximumfactuur (MAF)

De maximumfactuur beperkt de remgelden (dat zijn de eigen bijdragen in de behandeling) die een gezin in een jaar betaalt tot een inkomensafhankelijk plafond. Mensen met een zeer laag inkomen betalen vanaf 2022 maximaal 250 euro per jaar. Dat is het resultaat van doorgedreven beleidswerk van Kom op tegen Kanker.

Vroeger betaalden kwetsbare gezinnen nog (maximaal) 450 euro remgeld per jaar. Kom op tegen Kanker wist uit de aanvragen die bij het Kankerfonds binnenkomen, dat ook die 450 euro nog te veel was, en ijverde jarenlang mee voor een verlaging van dat plafond. Met succes dus.

Betere terugbetaling ziekenvervoer 

Begin 2022 krijgt iedereen die zich voor welke kankerbehandeling ook moet verplaatsen naar het ziekenhuis, vervoersonkosten terugbetaald. Tot hiertoe kon enkel wie chemo- of radiotherapie kreeg, rekenen op een terugbetaling maar daarmee vielen bijvoorbeeld mensen uit de boot die voor doelgerichte of immunotherapie naar het ziekenhuis moesten. Bovendien zal het terugbetaalde bedrag van 0,25 euro per kilometer verhoogd worden tot 0,30 euro per kilometer en jaarlijks geïndexeerd worden.

Dat is uitstekend nieuws voor heel veel kankerpatiënten. Vervoersonkosten nemen vaak een grote hap uit hun budget, zeker wanneer patiënten helemaal geen familie of netwerk hebben op wie ze een beroep kunnen doen voor vervoer.

De Kankerlijn: realisaties en knelpunten 2021

Het bovenstaande artikel over de realisaties in de zorg en sociale bescherming maakt deel uit van het jaarrapport 2021 van de Kankerlijn van Kom op tegen Kanker. 

De Kankerlijn is behalve een infolijn ook een meldpunt voor problemen of moeilijkheden waar mensen mee geconfronteerd worden. Door individuele problemen van heel veel mensen samen te leggen, komen de grootste noden bovendrijven. Kom op tegen Kanker kan dankzij die meldingen opkomen voor de belangen van patiënten.

Lees ook