Volkoren granen

Volkoren is beter, maar laat je niet misleiden

Door Veerle Maes
Expert kankerpreventie
Delen

We eten te weinig volkorenproducten. Dat is jammer, want volle granen bieden heel wat gezondheidsvoordelen. Wie er genoeg van eet, verlaagt zijn risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde kankers. Op International Whole Grain Day wil Kom op tegen Kanker iedereen dan ook aanmoedigen om vaker voor volkoren te kiezen. We koppelen daar meteen ook een oproep aan beleidsmakers aan: zorg voor een striktere regelgeving want door misleidend gebruik van de term ‘volkoren’ kopen consumenten nu nog al te vaak een kat in een zak.

We spreken van volle granen of volkorenproducten wanneer in het product de volledige graankorrel verwerkt is, inclusief de kiem en vezelrijke zemel. Volkorenproducten zijn rijk aan vitaminen en mineralen en zitten boordevol voedingsvezels. Die laatste zijn ontzettend belangrijk voor je gezondheid. 

  • Ze dragen onder meer bij aan een goede spijsvertering en helpen je beschermen tegen diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. 
  • Er is ook sterk bewijs dat het eten van veel voedingsvezels je risico op darmkanker vermindert. Dat komt onder andere doordat vezels de darmtransit versnellen. Daardoor worden je darmen minder lang blootgesteld aan mogelijk schadelijke stoffen in onze voeding en neemt de kans op beschadiging in je darmen af. 

Ook onrechtstreeks verminderen vezels dus je kankerrisico. Omdat vezelrijke producten je sneller en langduriger een verzadigd gevoel geven, helpen ze je gewicht onder controle te houden. Een goede zaak, want overgewicht is een belangrijke risicofactor voor verschillende soorten kanker. 

Het kaf van het koren scheiden: niet zo evident

Het loont dus om meer volle graanproducten te eten. Dat doe je door witte, geraffineerde granen en graanproducten zo veel mogelijk door volle te vervangen. Tot zover lijkt het eenvoudig, maar wie richting supermarkt trekt met het goede voornemen zijn winkelmandje vol te laden met de gezondere volkoren variant van zijn favoriete producten, zou weleens van een kale reis thuis kunnen komen. 
 

Alleen als de term ‘volkoren’ garantie biedt op een minimum aan volle granen kunnen consumenten écht gezonde keuzes maken.

Veerle Maes

Expert kankerpreventie

Veerle Maes

Hoe ruim het aanbod aan beschuiten, pasta, ontbijtgranen en andere producten met de term ‘volkoren’ op de verpakking ook mag lijken, de meeste van die vermeldingen hebben weinig waarde. Enkel voor brood is wettelijk vastgelegd dat het alleen ‘volkoren’ mag heten als het gebruikte meel voor 100 % uit volkorenmeel bestaat. Voor andere producten geldt die eis niet. Fabrikanten kunnen je met andere woorden gewoon misleiden en een product met hoofdzakelijk witte bloem – en dus weinig gezonde vezels – als ‘volkoren’ aanprijzen. En dat doen ze ook! 

Door hun (soms zelfs ronduit ongezonde) producten een gezonder imago te geven hopen ze een graantje mee te pikken van het groeiende gezondheidsbewustzijn van de consument. Met volkorenclaims en afbeeldingen van graanhalmen op de verpakking, proberen ze consumenten te verleiden. Die denken een gezonde keuze te maken, maar het tegendeel is waar. 

Onaanvaardbaar, vindt Kom op tegen Kanker. We roepen beleidsmakers dan ook op om er paal en perk aan te stellen en voor duidelijkheid te zorgen: alleen met een strikte definitie van ‘volkoren’ en de garantie dat een product een redelijk minimumpercentage aan volle granen bevat vooraleer het die term mag dragen, kunnen consumenten écht gezonde keuzes maken. 

Een striktere regelgeving is dus dringend nodig. In afwachting daarvan zit er maar één ding op: laat je niet in de luren leggen door misleidende marketingtrucjes, maar check de ingrediëntenlijst. Volkorengranen herken je aan de term ‘vol-‘ of ‘volle’ voor de naam van de graansoort. Kijk zeker ook naar het percentage dat ernaast staat. En als je dan toch bezig bent: lees ook wat de verdere samenstelling van het product is. Zit er bijvoorbeeld veel suiker, zout of verzadigd vet in, dan weet je helemaal zeker dat het product lang niet zo gezond is als de verpakking doet uitschijnen. 

Denemarken toont dat het beter kan

Dat de overheid nog meer kan doen om de consumptie van volkorenproducten te stimuleren, bewijst een voorbeeld uit Denemarken. Overheid en privébedrijven sloegen er ruim tien jaar geleden de handen in elkaar om de bevolking te sensibiliseren voor de gezondheidsvoordelen van regelmatig en voldoende volkorengranen eten. Het in het leven roepen van een officieel ‘volkorenlogo’, dat enkel aangebracht mag worden op producten die aan strikte criteria beantwoorden, moedigde voedselfabrikanten bovendien aan om meer volle granen in bestaande producten te verwerken en nieuwe volkorenproducten te ontwikkelen. 

De Deense campagne wierp haar vruchten af: het aanbod aan gezonde volkorenproducten op de Deense markt groeide gestaag en de consumptie van volle granen nam spectaculair toe. Vandaag haalt de helft van de Denen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 75 gram. De gemiddelde dagelijkse consumptie steeg van 36 gram in 2007 naar 82 gram in 2019. In ons land adviseert de Hoge Gezondheidsraad een dagelijkse inname van 125 gram volle granen. Het Deense voorbeeld kan zeker inspiratie bieden om dat doel te bereiken.

Thema's: Beleid Preventie