Belgian Occupational Cancer (BOCCA) database om werkgerelateerde kankers op te sporen en te voorkomen

Preventie
Promotors:
Sofie Vandenbroeck (IDEWE)
Project Partners:
Stichting Kankerregister
KU Leuven
IDEWE
Budget uitgereikt door Kom op tegen Kanker:
€134.090

Samenvatting

Het doel van dit project is om werkgerelateerde kankers te identificeren en op termijn te voorkomen. Werkgerelateerde kankers maken een aanzienlijk deel uit van alle kankers. 8,4% van de dodelijke kankers zijn werkgerelateerd, en dit zou nog een onderschatting zijn.

Om dit aandeel te verminderen, zijn in de eerste plaats preventieve maatregelen nodig om de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen te voorkomen. Maar daarvoor is een beter zicht nodig op het verband tussen beroepskenmerken en kanker: in welke jobs en in welke sectoren komen bepaalde types kankers frequenter voor dan in de algemene bevolking? De mogelijkheid om ook het kankerverwekkend potentieel van relatief nieuw producten en radioactieve toepassingen te bestuderen, is daarbij een absolute meerwaarde.

Dit project is een samenwerking tussen de KU Leuven, de Stichting Kankerregister (Belgian Cancer Registry, BCR) en IDEWE, de grootste Belgische externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.

De eerste stap van het project is de literatuurstudie om de belangrijkste beroepskankers en blootstelling op het werk in kaart te brengen. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek en andere bronnen zoals Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR) beschrijven in welke beroepsgroepen men blootstellingen aan welke kankerverwekkende agentia kan verwachten. Het onderzoek is gebaseerd op een gelijkaardig onderzoek uit Scandinavië, het Nordic Occupational Cancer (NOCCA) onderzoek.

Daarna willen we een kwantitatieve jobblootstellingsmatrix opstellen voor kankerverwekkende stoffen op basis van beroepsgegevens van IDEWE. IDEWE stelt al risicoprofielen op van werknemersgroepen die coderen aan welke stoffen een werknemer blootgesteld wordt op het werk. De jobblootstellingsmatrix brengt dit risicoprofiel nog beter in kaart door rekening te houden met het type, de mate en de duur van de bootstelling. Via het rijksregisternummer en met behulp van een derde partij zal de blootstellingsmatrix gekoppeld worden aan de data van het BCR. We vragen hiervoor goedkeuring bij een ethisch comité en bij het Informatieveiligheidscomité (IVC), en maken de nodige afspraken rond gegevensbescherming. Deze stappen garanderen ons dat de personen wiens gegevens we bestuderen, niet kunnen worden geïdentificeerd. De Belgian Occupational Cancer (BOCCA) Database die we op die manier bekomen, maakt het mogelijk om het verband tussen beroepsmatige blootstelling, werk en sector enerzijds en kanker anderzijds te onderzoeken.

Om het verband tussen werkgerelateerde blootstelling en de ontwikkeling van bepaalde kankers te detecteren, analyseren we de gegevens uit de databank via de nested-case control methode. Dat wil zeggen dat we een groep personen met (een bepaald type) kanker vergelijken met een groep personen zonder kanker. Interessant daarbij is dat de gegevens die we zullen gebruiken gedetailleerd genoeg zijn om rekening te houden met andere risicofactoren voor het ontwikkelen van bepaalde kankers (vb rookgedrag), en ook toelaten om in te zoemen op specifieke kankertypes.

Met de ontwikkeling van de BOCCA Database en de verspreiding van de resultaten van de analyse willen we bewustwording creëren en de opbouw van een community van belanghebbenden ondersteunen.
De kennis en economische en maatschappelijke interesse die het project oplevert, willen we inzetten in het voordeel van alle belanghebbenden. We denken daarbij in de eerste plaats aan maatregelen om enerzijds de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen in de werkomgeving te reduceren, en anderzijds bij beroepsgroepen waarvan we weten dat ze een verhoogd risico lopen op een bepaald kankertype, meer in te zetten op een vroegtijdige opsporing van deze kankers.

Doorheen het project zullen de onderzoekers regelmatig de doelstelling, tussentijdse resultaten en rapportering afstemmen met een onafhankelijke adviesraad. Deze adviesraad wordt samengesteld bij de start van het project, en is een groepering van vertegenwoordigers van de werknemers (arbeiders en bedienden) en werkgevers, aangevuld met experten afkomstig uit overheidsinstellingen en met arbeidsartsen. Daarnaast worden er ook op kleine schaal focusgroepen georganiseerd waaraan personen die beroepsmatig potentieel worden blootgesteld aan schadelijke stoffen kunnen deelnemen. Zij kunnen samen met de onderzoekers nadenken over nuttige en efficiënte manieren om de kennis over beroepsgerelateerde kankers die in dit project wordt opgebouwd, tot bij de grootste risicogroepen te brengen.