Man aan laptop met verzekeringen

Het recht om vergeten te worden door de schuldsaldoverzekeraar

Een realisatie van Kom op Kanker 2019

Delen

Aan de Kankerlijn van Kom op tegen Kanker horen we geregeld verhalen van mensen die door een kanker in het verleden moeilijkheden ondervinden om een schuldsaldoverzekering af te sluiten. Zij worden geweigerd of moeten een hoge medische bijpremie betalen om de verzekering te kunnen afsluiten. Dankzij beleidswerk van Kom op tegen Kanker werd het recht om vergeten te worden ingevoerd.

De schuldsaldoverzekering is van groot belang. Zij zorgt ervoor dat een woonlening wordt afgelost als iemand overlijdt. Diens partner of nabestaanden hoeven dan verder geen of minder afbetalingen te doen. Meteen wordt ook duidelijk wat de mogelijke gevolgen zijn als iemand zo’n schuldsaldoverzekering niet kan krijgen. 

Omdat we veel signalen opvangen hierover van (ex-)patiënten, zet Kom op tegen Kanker zich al jaren in om deze verzekering toegankelijker te maken. In het verleden leidde o.m. ons beleidswerk tot  

  • de oprichting van het Opvolgingsbureau voor de tarifering, dat een herbeoordeling van de verzekeringsaanvraag kan doen 
  • de oprichting van  de compensatiekas, die tussenkomt bij zeer hoge medische bijpremies.  

Hoewel deze maatregelen een vooruitgang betekenden, losten ze jammer genoeg niet alle problemen op. Gesterkt met de getuigenissen van de ex-patiënten die met de Kankerlijn contact opnamen, trokken we daarom opnieuw naar de beleidsmakers.  

Wat is het recht om vergeten te worden? 

Ons beleidswerk leidde tot de invoering van het recht om vergeten te worden op 1 februari 2020. Door dit recht mag een verzekeraar tien jaar na het einde van een succesvolle kankerbehandeling geen rekening meer houden met die kanker als een ex-kankerpatiënt een schuldsaldoverzekering aanvraagt. De verzekeraar mag zich dus niet meer op die kanker beroepen om een verzekeringsaanvraag te weigeren of om een medische bijpremie aan te rekenen.

De Kankerlijn: realisaties en knelpunten 2019 

Kom op tegen Kanker gebruikt al enkele jaren zogenaamde ‘meldcampagnes’ om problemen van kankerpatiënten te detecteren, te objectiveren en mee oplossingen te creëren. Daarnaast krijgt de organisatie aan haar hulplijn de Kankerlijn ook veel vragen en meldingen binnen. Door individuele problemen van heel veel mensen samen te leggen, komen de grootste noden bovendrijven.  

In 2019 realiseerde Kom op tegen Kanker op basis van meldingen over de schuldsaldoverzekering de invoering van het recht om vergeten te worden zoals hieronder beschreven. 

Lees ook 

Vanaf wanneer is een kanker ‘vergeten’? 

Naast de algemene termijn van tien jaar, gelden er voor specifieke kankers kortere termijnen: voor acute promyelocytaire leukemie wordt de termijn verlaagd tot drie jaar. Daarnaast zijn er andere vormen van kanker waarbij iemand na een termijn in aanmerking komt voor een schuldsaldoverzekering onder standaardvoorwaarden. Voor chronische myeloïde leukemie wordt bijvoorbeeld de eventueel te betalen bijpremie begrensd tot maximum 50 % van de basispremie wanneer de diagnose vijf jaar geleden gesteld is.  

Ook voor andere chronische ziekten worden korte termijnen opgenomen. Dat zorgt ervoor dat ook mensen met bijvoorbeeld mucoviscidose, hepatitis C of HIV zich kunnen beroepen op het recht om vergeten te worden. Het rooster met kortere termijnen vind je hier terug. 

Termijnen kunnen wijzigen 

In de wetgeving is voorzien dat het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg dit rooster elke twee jaar zal evalueren. Zo kunnen de vermelde termijnen aangepast en verkort worden en kunnen ook andere kankers worden toegevoegd. Dat is voor Kom op tegen Kanker een essentieel punt. Kankerspecialisten geven bijvoorbeeld aan dat de vormen van borstkanker die momenteel in het rooster zijn opgenomen eigenlijk geen borstkanker zijn, maar louter een voorloper daarvan en dat er in deze gevallen sowieso nooit een weigering of bijpremie zou mogen zijn. Het is dus duidelijk dat het rooster nog beter kan en moet. 

Naar het Franse systeem? 

Opvallend is tevens dat je als ex-kankerpatiënt in België nog steeds aan je verzekeraar zal moeten melden dat je kanker hebt gehad wanneer je een schuldsaldoverzekering aanvraagt. In Frankrijk, waar de inspiratie werd gehaald voor het recht om vergeten te worden, geldt dat namelijk niet. Het Franse systeem biedt de absolute garantie dat een verzekeraar geen rekening kan houden met de kanker uit het verleden. Deze zekerheid is er in België nog niet.  

Een tweede verschil met het Franse systeem is dat er in België geen kortere termijn van vijf jaar is voor wie als minderjarige de diagnose kanker kreeg. Zij zullen eveneens moeten terugvallen op de algemene termijn van tien jaar. Uit een navraag bij het Kankerregister blijkt nochtans dat er voor deze jonge groep nauwelijks een verschil in overleving is tussen de periode van vijf en tien jaar (84,6% relatieve overleving na vijf jaar tegenover 82,5% na tien jaar). Een echte motivatie voor deze afwijking van het Franse systeem is er dus niet. 

Work in progress 

Kom op tegen Kanker zal blijven pleiten voor de invoering van het systeem zoals het geldt in Frankrijk, dus inclusief verkorte termijn voor zij die als minderjarige getroffen werden en het wegvallen van de plicht om kanker nog te melden tien jaar na het einde van de succesvolle behandeling. Die twee zaken, samen met de verdere uitwerking van het referentierooster met kortere termijnen (verkorting van de bestaande termijnen waar nodig en verdere uitbreiding van de opgenomen aandoeningen) moeten leiden tot een rechtvaardiger systeem. 

Ook voor het realiseren van deze aspecten zal Kom op tegen Kanker vertrekken vanuit getuigenissen die de organisatie van patiënten en ex-patiënten ontvangt. Zo kunnen we samen blijven werken aan een wereld waarin mensen niet meer hun hele leven het stempel ‘ex-kankerpatiënt’ moeten meedragen. 

Lees ook

Thema's: Verzekeringen