Nieuwe mogelijkheden voor wie weer aan het werk kan tijdens of na kanker

Door Wim Geluykens
Onderzoeker-jurist
Delen

De regering-De Croo kondigt in zijn begrotingsakkoord nieuwe maatregelen aan om langdurig zieken bij hun terugkeer naar werk te begeleiden. Wat betekent dat voor mensen die door kanker niet kunnen werken? Onze expert Wim Geluykens houdt de maatregelen tegen het licht. ‘Fantastisch dat er meer mogelijkheden komen om (deeltijds) te werken in combinatie met een ziekte-uitkering en dat mensen die weer willen werken een beter zicht krijgen op het financiële plaatje als ze gedeeltelijk opnieuw aan het werk gaan. Maar de nieuwe maatregelen mogen niet tot discriminatie leiden.’ 

Kom op tegen Kanker juicht een aantal maatregelen toe. Huisartsen zullen binnenkort bijvoorbeeld moeten aangeven wat voor werk een patiënt wel nog kan, in plaats van te focussen op hoelang iemand nog arbeidsongeschikt is. Op die manier kunnen mensen die snel opnieuw willen en kunnen werken tijdig op de juiste weg worden gezet. 

Meer mogelijkheden om gedeeltelijk werk te hervatten

Verdienen ook applaus: de nieuwe mogelijkheden om gedeeltelijk aan het werk te blijven voor mensen wier eerdere arbeidsregime (tijdelijk) te zwaar is. Dat kan volgens het begrotingsakkoord:

  • via degressieve tewerkstelling waarbij het mogelijk wordt om minder te werken zonder eerst volledig arbeidsongeschikt te moeten uitvallen.
  • door het werk beperkt te hervatten in combinatie met een ziekte-uitkering in blokken van minder dan drie uur per dag en voor minder dan 13 uur per week aan de slag te gaan bij een andere werkgever.

Beter zicht op financiële impact

Kom op tegen Kanker kijkt ook enthousiast uit naar de online simulatietool die aangeeft wat de impact is van een werkhervatting op een gezinsinkomen. Die tool zal niet enkel nagaan wat de impact is van een terugkeer naar het werk op de ziekte-uitkering, maar ook hoe een inkomensvervangende of integratietegemoetkoming wordt beïnvloed door de werkhervatting. 

Wie na tien weken volop in een kankerbehandeling zit, is niet altijd in staat mee te werken aan re-integratie naar werk. We vragen daarom rekening te houden met overmacht.

Wim Geluykens

onderzoeker-jurist

Wim Geluykens

Daarmee wordt tegemoetgekomen aan een aanbeveling waar Kom op tegen Kanker al lang voor pleit, namelijk het wegwerken van de onduidelijkheid van de financiële impact van de werkhervatting. We juichen dat initiatief dan ook toe, net als de verruiming van mogelijkheden om het werk gedeeltelijk te hervatten. 

2,5 % minder uitkering

Kritischer is de organisatie voor de opvallendste maatregel om langdurig zieken weer aan het werk te krijgen: de ziekte-uitkering kan met 2,5 % verminderen bij mensen die onvoldoende meewerken aan een mogelijke werkhervatting. Volgens de regering zijn dat zieken die: 

  • na tien weken arbeidsongeschiktheid de vragenlijst niet invullen die polst naar hun mogelijkheden om te werken. 
  • niet ingaan op de uitnodiging van de ‘Terug Naar Werk-coördinator’ van het ziekenfonds die de werkhervatting opvolgt.

De regering wil er zo voor zorgen dat mensen die door ziekte out zijn, zich voldoende engageren om te bekijken op welke manier zij het werk kunnen hervatten. Kom op tegen Kanker ziet twee belangrijke aandachtspunten:

  • Houd rekening met overmacht. Wie na tien weken volop in een kankerbehandeling zit, is niet altijd in staat om zo’n vragenlijst in te vullen of in te gaan op een uitnodiging van het ziekenfonds. Het kan niet de bedoeling zijn dat je daarvoor beboet wordt met een verminderde ziekte-uitkering. 
  • Geef de begeleiding of opleiding waar mensen die weer kunnen werken, nood aan hebben. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de ‘Terug Naar Werk-coördinator’ van het ziekenfonds.

Niet discrimineren wegens ziekte

Kom op tegen Kanker waarschuwt ook dat het nieuwe pakket aan maatregelen niet mag leiden tot discriminatie. Het is op zich goed dat werkgevers worden aangezet om in te zetten op preventie en re-integratie van hun werknemers. In het systeem van de sanctie van 2,5% bijdrage voor werkgevers die meer uitval hebben onder hun werknemers zit echter ook het gevaar dat mensen met een verleden van gezondheidsproblemen gediscrimineerd worden. Ter verduidelijking: de regering-De Croo vraagt werkgevers te investeren in preventie en re-integratie. Daarvoor zal een financiële sanctie van 2,5 % van de bijdrageplichtige lonen worden opgelegd gedurende een kwartaal van ondernemingen die meer dan 50 mensen tewerkstellen en die in vergelijking met andere bedrijven uit hun sector en de privésector in het algemeen slechter doen wat betreft preventie en re-integratie. De bijdrage zal dan bijvoorbeeld worden opgelegd wanneer er bij een bepaald bedrijf opvallend meer mensen arbeidsongeschikt uitvallen. De opbrengst van deze bijdragen zou dan worden gebruikt om initiatieven op het vlak van preventie en re-integratie te financieren. Dat werkgevers aangezet worden om in te zetten op preventie en re-integratie van hun werknemers, vindt Kom op tegen Kanker een uitstekende zaak. Maar dat mag er niet toe leiden dat werkgevers mensen met een (verleden van) gezondheidsproblemen minder snel aannemen uit vrees dat ze in de toekomst uitvallen en wegen op de uitvalcijfers van de onderneming met een mogelijke financiële sanctie tot gevolg.

De organisatie pleit er daarom voor dat de vroegere gezondheidstoestand opgenomen wordt in onze antidiscriminatiewetgeving. Momenteel wordt wat gezondheidstoestand betreft immers enkel gekeken naar de huidige en toekomstige situatie. Vandaag zijn mensen met een verleden van gezondheidsproblemen dus onvoldoende beschermd. Daarnaast pleiten we voor flankerende maatregelen voor betere bescherming van deze groep binnen het terug naar werk-beleid.

Lees meer over werkhervatting bij of na kanker.  
 

Thema's: Werk